HERODOT: «Zîre MED źi kućik ra dibêźin "spaka-"»

Xalê me HERODOT źi berî mîladê ćuyî bu Kurdistan’ê.

Pirtuka wî ya bi sernavê «Dîrok» gelek bi nav u deng e.

Hetta Herodot wekî bavê dîroka nivîskî źî tê qebul kirin.

Bêguman xalê me Herodot ćuye deverên pirr cihê. Di derbarê van rêwitiyên xwa da nivîsên hêźa li paś xwa hiśtiye.

Herodot

Źiber vî karê wî yê girnanbiha ye ku di derbarê wê dema kevin da haya me źi źiyana wan civakan ćêbuye, di serê me da întîbeyek hafiriye.

Lê em hemî rêwitiyên wî yên li deverên din daynîn hêlekê u werin ser rêwitiya wî ya li Medya’yê, yanî werin ser dema Kurdistan’a źi berî 2500 salên berî niha.

Źixwa gelek nivîskarên yonan di dema berê da ćuyî bunn Kurdistan'ê.

Heredot înformesiyonên hêźa li ser dema xwa ya li Kurdistan’ê radigiyîne me.

Helbet mêro digel rêwîtiya xwa ya li Medya’yê/Kurdistan’ê vik u vala li śuna xwa runeniśtî bu, bi kar u barê xwa ra źî rabu’bu.

Di nav pirtuka xwa da peyvên medî źî not kirî bunn.

Bi saya wan notan e ku em hîro peyvên medî nas dikin.

Bawer bikin heger bi zmanê medî tenê hevokek źî binivîsiya, ewê di beśa îranoloźiyê da źi zu va śoreśeke mihteśem ćêbibuya.

Lê nenivîsiye, em ći bikin, nenivîsiye (girîngiya bi zmanê xwa nivîsîn di nav dîrokê da her u her mayînde ye. Nenivîsîna bi zmanê xwa ti hêz nikare bide efu kirin; doh ćiqas zerurî bu, hîro źî sibeh źî ewqas zerurî ye).

De bila xwaziya heft gundan li ser serê wan kurdên ku bunne kućikên zmanê tirkên qewad 'be, herê welleh u billeh.

Deverên ku Herodot lê mayî bu.

Herodot di pirtuka xwa da li ciyekî di derbarê medan u zmanê medî da hilo dibêźe (źiber ku min zmanê yonaniya kevin xwandiye, xwandin u famkirina vê hevokê źibo min ne bi zehmet e):

τήν γαρ κύνα καλέουσι σπάκα Μη̃δοι. (HERODOT 1, 110, 1)

Trenskrîpsiyona vê hevokê ya bi herfên latînî:

"tḗn gar kúna kaléousi «spáka» Mēdoi."

Wergerra bi kurdî:

"Zîre med źi speh/kućik ra «spaka» dibêźin."

Berxikino, aha ev peyva me "speh" ya ku di kurdî da mehneya «kućik» dide źi peyva "spaka-" tê.

Forma "seg" aîdî farsiya heram e, źi farsiya kevin "saka-" tê.

Divêt meriv źi bîr neke, di nav xelkê aryanî da «kućik» wekî heywanên pîroz dihatin qebul kirin.

Lê mixabin paśê bi hatina ereban u îslamê hemî ćanda me ya kevin hate ser u bin kirin, hate tarumar kirin.

Helbet hêvî ew e ku kurd roźekê bikarin li ser rehên xwa śîn bibin, bibiśkivin.