Samstag, 8. August 2020

Weśanxaneyên Qaśo Kurd Yên Tacîr



Heger ne śaś bibim, vê gavê li bakurê Kurdistan'ê 28 weśanxaneyên kurdan hee ne.
Ez nabêźim weśanxaneyên bi "zmanê kurdî" hee ne.
Lê di rastiyê da van weśanxaneyana tenê navekî bi kurdî l xwa kirine u hew.
Roź derbaz nabe ku van weśanxaneyana bi zmanê tirkan pirtukan nedin ćapê u belav nekin.
Bi karê xwa pirr bi xurur u kibîr in.
Meriv dikare weśanxaneyên kurdan wekî baskekî MÎTa tirkan yê źibo belavkirina pirtukên bi zmanê tirkî źî qebul bike.
Karê ku tirkên namerd bi xwa nekaniyan bikin, l van weśanxaneyan dan kirin.


Źixwa bi zêdeyî bermayiyên filan u bêvan partiya xesandî ne.

Mêźiyê van golikan ava xwa źi kaniya kurdewariyê venexwariye.
Loma ruyê van ti carî l hev nakeve gava bi heśkereyî tacîrtiyê dikin.

Bi salan e ku ez źi filan u bêvan weśanxaneyê dipirsim, ka ew dikarin lêkolîna min ya bi sernavê "bêźenasiya zmanê kurdî ya dîrokî" ćap bikin yan na.
Tu yê bibêźî di guhê gê da ramedîne, deng źi bêbavan derneket.
Hemiyan źî bi derew u sextekariyên belaś berê xwa dan quzilqurta nediyar.
Tenê pesna lêkolînê dan, paśê dawa peran kirin, yan źî qet bersîv nedan.
Hindekan gotin, "Te carcarina zmanê devokî bi kar haniye" u xwastin dersa zmanê kurdî bidin min.
Min hêdî hêviya xwa źi van teresan brrî bu  (birrî bu).

Roźekê min li klînîkê dîsan tercume dikir, źibo kurdekî me.
Tevî ku bi salan bu min źibo wî tercume dikir źî, źi berî śeś mehan digel tedaviyê gava li ser demên berê dipeyîviya, got, "Karapetê Xaco" xalê min bu. Tabî pićekî pêda ću.
Źixwa Karapetê Xaco kurd baś nas dikin. Bi dengbêźiya xwa di nav xelkê kurd da kesekî bi nav u deng bu.
Bi eslê xwa ermen bu. Kurd bi xwa źî vê yekê dizanin u loma qîmeteke taybet didan wî. 

Min heta wê roźê nedizaniya ku hêleke wî kurdê me ermen bu.
Tenê bi kurdî dizaniya.
Got, "Em xwa kurd dizanin. Tiśtekî ermenan li ba me nemaye.".
Źi piśtî tedaviyê gava ew źi odê derket u ću, śêftoxtor źi min pirsiya u xwast di Youtube'ê da guhdariya Karapetê Xaco bike.
Îcarê gotina me xwa li ser dengbêźiyê drêź kir.
Min pićekî ćîroka dengbêźiyê źê ra vegot.
Bi hêdîka gotina me berê xwa daa zmanê kurdî.
Helbet ew bi xwa źî baś dizane ku ez îndocermenîst u îndoîranolog im.
Źiber ku di vê navberê da ew źî baś hiynî xemsariya kurdan ya bo zmanê kurdî buye, gelekî pê têśe.
Paśê gotina me hat ser lêkolînên min.
Min got, "Mixabin ćapxaneyén kurdan ćap nakin. Tev da źî bune bazirganên belaś. Sextekarî u derewkarî źi xwa ra kirine śîr u śekir. Źibo ku lêkolînekê ćap bikin, daxwaza peran dikin.".
Gotina me bi têra xwa drêź bu.


Paśê źi min rica kir u got, "Beghyanî, ma tu dikarî bo min pićekî vê lêkolîna xwa tarîf bikî?".
Źi piśtî ku min bi kurtî źê ra vegot, got, "Bihayê ćapê ćiqas e?".
"Mixabin fikreke min tun e, lê texmînî dibe ku li dor hezar frenkî bibe."



L min mêze kir u got, "Beghyanî, ez amade me van mesrefan bigirim ser xwa. Ez źî dizanim ku tu yê vê yekê qebul nekî. Lê dîsan źî bi kerema xwa carekê li ser bifikire. Ez ne wekî sponsor, wekî kesekî dildarê zman u ćanda kurdî dixwazim alîkariyê bikim u ewqas. Bila tenê di navbera me da bimîne ...".

Min spas kir u got ez vê yekê nikarim qebul bikim.

Ez ći bibêźim, fedekariyên źi dil meriv l baa dikin.
Gava ez paśê vegerriyam malê min got ka ez careke din bi weśanxaneyeke din ra bikevim têkiliyê, ka ći źê derdikeve.
Ez îcarê bi “weśanxaneya Na”yê ra ketim têkiliyê.
Camêr bi lez l min vegerriyan u gotin bi kerema xwa wê lêkolîna xwa carekê źi me ra biśîne.
Źi piśtî heftekê gotin, "Me lêkolîna te xiste nav bernameya xwa, em ê heta sê-ćar mehan ćap bikin.".
Dawiya dawîn źi piśtî deh salan di meha hezîranê da hate ćap kirin bêyî ku źi min pere were xwastin.
Paśê, ango piśtî ćapkirinê, min źi śêftoxtor ra mesele got.
Pirr kêfxwaś bu.
Pêra min got, em carekê bi hev ra herrin restorenta hevalê min u em bi hev ra xwarinekê bixwin.
Dîsan kêfxwaś bu.

Di hevdehê meha temmuzê da em bi hev ra ćun xwarinê.
Min pîzze u wî źî kalzone sîparîś daa.
Min źi heval Newzat ra got, bi kerema xwa bila hêkekê źî li ser pîzzeya min belav bike.
Paśê xwarinên me hatin.
Lê li ser pîzzeya min hêk tune bu.
Gava heval Newzat paśê pêhessiya, ću źi pîzzevan pirsiya u hat.
Got, "Mixabin śaś famkirinek ćêbuye, pîzzevan hêka pîzzeya te źî kiriye nav kalzoneyê.
Śêftoxtor kenniya u got, "Beghyanî, biborîne, hêka pîzzeya te źî heqqê min buye. Min źi te ra got, di vê kalzoneyê da du heb hêk hee ne, ne hêkek.".
Bavê mino, ma źi vê baśtir heq u huquq dibe.

-

Vê payîzê ewê Weśanxaneya Na wergerra "Nivîsarên Dariyus" yên ku min źi berî bîst salan wergerrandî bun kurdiya kurmancî, ćap bike.
Dawiya vê salê źî ewê lêkolîna min ya li ser zmanê medî, ku bi elmanî ye, were ćap kirin.
Di sala 2021an da źî du lêkolînên din, yek bi kurdiya kurmancî u yek źî bi elmanî.