Samstag, 25. April 2015

«Dengbêźî» Dibe Mêvan Li Zanîngeha Zürich’ê



Źi berî ćend roźan e-mailek hat.
Źi Anne’yê bu. Anne mamosteya min ya sanskrîtî u latînî bu. Gava ez di sala 1995an da hatim Zürich’ê u min dest bi xwandina beśa Zmanên Hîndî-Ewrupî kir u b’ vir da em hevdu nas dikin ...

Dengbêźekî di nav edetên
bi hezaran salan da,
bi hunera 
źi hezaran salan
Ez werim ser e-maila Anne’yê.
Anne’yê pêvekek źî lê kirî bu.
Źiber ku ev demek bu ez nećuyî bum Înstîtuta Zmanên Hîndî-Ewrupî, di vê navberê da semînereke taybet hatiye orxenîze kirin.

Semîner li ser «Dengbêźên Kurd U Hunera Wan» buye u ewê di 27ê vê meha avrêlê da bihatî ’buye pêkanîn.
Helbet gelekî kêfa min pê hat. Anne’yê digot ewê bi xwa herre u dixwast bizane ka ez ê źî herrim yan na.
Êêê, de îcar ez ê ćawan nerrim bavê mino.
Ez berê źî li ser dengbêźên kurd bi Anne’yê ra peyîvî bum.
Gava ez li Zürch’ê hîn nu bum, hingê min digot heger roźekê îmkan ćêbibe ez ê li ser dengbêźên kurd u dengbêźiyê lêkolîneke dîrokî bikim, helbet bi taybet źî li ser miźarên bi zmên va girêdayî.
Lê ćênebu. Źi berî ćend salan min wekî destpêk gotarek nivîsiya u di malpera amidakurd.net’ê da belav kir u ewqas.

Di dema xelk u zmanê hîndî-ewrupî ya źi berî 5-6 hezar salan edebiyeta devkî, yanî helbest u stran, pirr bi tesîr u pêśketî bu.
Wê demê źî dengbêź di nav civatê da xwadî ciyekî pirr taybet bun. Belkî źî hemî ćalakiya sosyelî ya di nav civatê da tenê hunera edebî bu, yanî helbest u stran ...
Mala dengbêźan ya li Amed'ê
Lê mixabin ew hunera ku di nav civatê da ewqas bi bandor bu, źi piśtî ku xelkê hîndî-ewrupî beś bi beś źi hevdu belav dibe, di nav hezar salan ra bi hêdîka handa dibe.
Li ba xelkê aryanî ev tredîsiyon tê berdewam kirin.
Źi berî 4 hezar salan xelkê aryanî dibe du beśên sereke yên wekî «îranî u hîndî».
Di nav van herdu beśan da xelkê ku dest źi dengbêźiyê bernedaye, ew di nav ćanda xwa da parastiye u heta roźa me haniye, ew źî xelkê kurd e.
Hêdî hîro li ba ti xelkekî din ev hunera bi hezar salan tun e.
Hemiyan źî źi berî bi hezaran salan dest źê berdane.
Mesele li Yonanistan’a kevin dengbêźên dawiyê teqabulî dema Homer dikin. Li Roma’ya kevin qet nemayî bun źî. Li Enetolî’ya źi berî 4 hezar salan śopek źî li paś wan xuya nedibu ...
Yanî xwadê hemî hunera xwa ya bi hezaran salan, melodiyên bi hezaran salan dayî bu kurdan, spartî bu dilê wan ...

Semînar ewê źi hêla xaltîka me toxtor Barbara va bihatiye dayîn.
Ez źî xaltîka me nas dikim. Bi kurdî źî pirr baś dipeyîve. Bi xalê me Mehmud ra zewicî ye. Tabî ćîroka wan źî pirr menśur e. Sala derbazbuyî heval Newzat źi min ra behsa wê ćîrokê kirî bu. Herhal ev sî u pênc sal in ku bi hev ra diźîn.

Dibe ku ez di nivîseke din da behsa wê ćîrokê źî bikim ...




Dengbêź Seyîtxanê Boyaxćî:






Keine Kommentare: