Dienstag, 28. April 2015

«Dengbêźiya» Ku Tê Kuśtin -1-



Wekî ku min berê źî gotî bu, doh li ba zanîngeha Zürich’ê, li «înstîtuta zmanên hîndî-ewrupî» di derbarê dengbêźên kurd da semînerek hate l’ dar xistin.
Xaltîka me toxtor Barbara Sträuli li ser lêkolînên xwa yên dengbêźên kurd qasî seetek u nîv peyîviya.
Panzdeh kes hatî bun. Helbet ez źî di nav wan panzdeh kesan da bum.

Ligorî gotina Barbara’yê hîn li ser van dengbêźan lêdikoliye u dixwaze heta śeś mehan wan lêkolînên xwa wekî pirtuk bide ćapê.
Bêguman Barbara’yê gelek înformesiyonên baś daa guhdarvanan.
Digel axaftina xwa gelek wêneyên kevin źî nîśanî me daa. Hindek resim źi sedsala 19an bun. Li ku ew resim peyda kirine, nizanim. Min źê nepirsiya źî.
Bi kurtî ćend vidyo źî nîśanî me dan.
Lêkolînên xwa bi taybet li Suruc’ê kiriye, ku li ser sînorê ye u źi Kobanî’yê źi deh kîlomêtroyan dur e. Di dema berê da ćuye Kobanî’yê źî. Gelek dengbêź li wê derê nas kirine.
Aniha li vir nikarim yek bi yek hemiyan binivîsînim.
Bi zêdeyî li ser stîla dengbêźan sekiniya, kî bi ći hawî distrê, normên her yekî ći ne, tesîra dengbêźan ya li ser civatê u ya civatê źî li ser dengbêźan ći ye u ćawan e ...

Li ciyekî wêneyeke kevin ya koćerên kurd nîśan daa. Malbat li ćolekê bu, bi tevî zarokên xwa yên pićuk.
Gotin haniya ser wan zarokên kurd u śaśbuna xwa ya bê sînor li hemberî hunera wan ya mihteśam haniya zmên.
«Min di źiyana xwa da tiśtekî weha nedîtiye u bawer nakim ku tiśtekî weha li dereke din źî hee’ ’be. Ev zarok ne dikarin bixwînin u ne źî dikarin binivîsînin. Lê di edebiyetê da mihteśem in. Zarokên di nav civata me da ti carî nikarin bi wan ra werin miqeyese kirin, ti carî. Însan dibêźe qey ew poeziya mihteśem di derguśa wan da l’ wan hatiye diyarî kirin ...», got.

Tabî li hêla din xemgîniya xwa ya li hemberî tunebuna dengbêźiya bi hezaran salan haniya zmên. Bi vê yekê va girêdayî qedexeyên li ser zmanê kurdî, zilma li ser dengbêźan b’ bîr xist.
Tevî ku ewqas zilm u zordarî li ser zmanê kurdî hee’ bu u hîn źî berdewam dike, bi hêvîbuna xwa haniya zmên.
Di dawiya axaftina xwa da gotin haniya ser ćend dengbêźên ku wê li kobanî’yê berê nas kirine.
«Gava ez l’ wan bu’bum mêvan, min xwa bi xwa ra got, źi berî ku ev dengbêź źiber bêbextiyekê, nexwaśiyekê bimirin u wan berhemên giranbiha bi xwa ra bigirin u biben, heger ez roźeke zutirîn hemî berhemên wan yek bi yek li ba xwa qeyîd bikim ewê pirr baś bibe. Hêvî u daxwaza min hee’ bu ...».
Wêneya menśur ya Kobanî'yê.
Mîna bextê kurdan l
 hev ketiye!
Paśê ew wêneya menśur ya Kobanî’yê, ku tê da Kobanî’ya wêran- u tarumarbuyî xuya dibu, nîśan daa, u got:
«Źi berî ku ev însanana bimirin, mixabin Daîś’ê hemî baźar bi erdê ra kir yek. Ew hemî nirxên giranbiha yên dîrokî źî di nav da, bi tevî dengbêźan, bê vegerr ćun!»
Li ba vê axaftina xwa ya dawiyê ćavên wê śil bun. Di dengê wê da xemgîniyeke źi dil xwa daa der. Li ber sînora gîrînê ću u hat, ću u hat ...

Pê hêśiyam ...



Straneke gelêrî, bi Leyla Îśxan: "Were Dotmam"






Keine Kommentare: