Min berî du salan navê bloga xwe «roźing» daniya. Ez li ser navê bloga xwe hingê pirr fikirî bum. Heta ku min birryara xwe dabu, gelek wext di ser ra derbaz bubu. Dawiya dawîn min navê «roźing» li bloga xwe kir.
Ćima «roźing»?
Ez bi xwe źî vê yekê baś nizanim. Dibe ku kevin buna vê peyvê seba vê yekê buyî bibe sebeb.
Herê, peyv peyveke gelekî kevin e. Di kurdiya kevn da wekî *rawcana-ka- bu u mahneya «ronî, zîv; pace, pencere» dida. Mesela di pirtuka pêxember Zerdeśt ya pîroz Avesta’yê da, ku dînê kurdan ya kevnare ye u ćavkaniya elewîtî u yêzdîtiyê ye, wilo derbaz dibe:
∙ avestî raocana-, raocina- rengdêr «ronî, zîv, ronak, yê/ya dićiruse», noytrum «qula tîrêźê/ronahiyê, pace, pencere».
Her weha di zimanên hîndiya kevn da źî ev peyva mewcud e:
∙ vedî & sanskrîtî rocaná- noytrum «tîrêź; ciyê/cîgehê bi ronahiyê».
∙ sanskrîtî locana- rengdêr «ronî/ronak-kirinî, yê/ya ronî/ronak dike», noytrum «ćav».
Li hêla din di zaraveya kurdiya zazakî da bi gelek śiklan tê bi kar anîn, wekî mînak: Lozene, lozin, locini, lucini, loźini, luźini ... «roźen, roźing». Bê guman teśeya zaraveya zazakî źi ya kurmancî bêtir nêzîkî ya avestî ye.
Yanî mesele ev e, peyva kurdiya kurmancî «roźing» (yan źî «roźen») di dema xwe ya berî pênc hezar (5.000) salan da wateya «ron, ronî, ronbar, zîv; tîrêź, ciyê bi ronahiyê» dida.
Źiber van sebebên dîrokî yên ku di nav kultura milletê kurd da roleke sereke dilîzin, min źî xwast ku navê bloga xwe bikim «roźing».
Li hemî gundên li Kurdistan’ê di nav xaniyan da paceyeke/pencereyeke ku li ser banê hatiye ćêkirin u ronahiyê dide hundir malê, he_ye. Dibe ku ev paceya źi źor va îro źibo me zêde bi mahne nebibe, lê di raśtiyê da bingeha vê pacê heta pênc hezar salan śunda terre/diće u xwediyê kultureke pirr kevin e. Di destpêka pêkhatina vê da u heta îro bi dehan fikir u baweriyên dînî/olî, kultureke bê binî xwe pê ra radigiyîne îro.
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen