Zmanê Bê Rê

Dibêźim herhal gula ku li benda riya rêwiyê xwa ye, di śevan da deriyê xwa nagire.

U ew gul hêviyê dike źi heyvê.

Mirîśkên me źî riya xwa śaś kirine
u dane duv riya navnetewî.

Pêxember Zerdeśt dibêźe, „... źibo ku zmanê min xwadî riyekê bibe ...“ (Avesta, Yasna 50,6).

Źibo peyva rê Zerdeśt’ê kal peyva raiϑiia- (raithya-) bi kar haniye (sankrîtî rathya-). Peyva me rê źi vê peyva kevin tê.

Di dema kurdiya navîn da (500 salên źi berî mîladê heta 900 salên źi piśtî mîladê) kurdên me źi vê peyvê peyva rewî hafirandine.

Bi aqilê kurdên me yên berê, kesê di rê da dibe rêwî.

Wekî aqilekî maqul xuya dike.

Lê eslê peyvê tenê bi rê va sînorkirî namîne, xwa di nav dîrokê ra bi têra xwa drêź dike.

Em dîsan berê xwa bidin Zerdeśt’ê kal.

Di Avesta’yê da peyva raϑa- (ratha-) mahneya erebe, seyare dide (sanskrîtî ratha-). Peyva mê rê di dema kurdiya kevin da źi vê peyvê hatiya hafirandin.

Li Roma’ya kevin Rom’iyan peyva rota źibo ćerx, teker bi kar taniyan. Kurdî rê u latînî rota heta b’ zmanê hîndî-ewrupî rot-h-o- „ćerx, teker“  paśta terrin.

Gava gul bala xwa dide heyvê, dixwaze riya xwa peyda bike, źibo ku źi rooźê mehrum nemîne. Loma deriyê xwa vekirî dihêle.

Gava masî di nav zeryayê da l’ heyvê digerrin, dixwazin riya nanê xwa ya di nav ava śor da peyda bikin.

Kurdê ćiyayî axa di bin nîgên xwa da baś nas dike. Gava źi rê dur dikeve, źi hiśê xwa dibe.

Kurdê ćiyayî li deśtan l’ zmanê koremaran nagerre. Gava źi ćiyayên xwa dadikeve, dergehan źi kezeba xwa ya śewitî bo ćiyayên xwa ava dike.

Kurdê ćiyayî dizane, zmanê di devê meriv da roteya riya mêźiyê meriv e.