Montag, 23. Januar 2017

Ligorî Zmannasiyê Eslê Ereb, Fars U Tirkên Bê «Derpî»



Hindî wext hatiye bavê mino.
Źibo ku em bikarin baśtir u xwaśtir bêbaviya tirk, fars u erebên bê «derpî» fam bikin, zelaliyeke bingehîn ya zmannasiyî źibo peyva me «bê derpî/derpe» pêwist e.
Helbet min bi gotinên gilower źî dikariya mebesta xwa bibêźim.
Lê ez ê vê yekê nekim u piśta xwa yan źî berê xwa nedim leqleqa absurd.
Bila vê gavê absurdî nebe karê me yê lotikên germik u tuź.
Ćendî lotika me ya bi bizmar kîp u xwaśtir ’be, ewćendî źî dê pêśeroźa me geśtir ’be.
Loma źî źi lotikên germik netirsin.

Divêt em esl u feslê peyva kurdî derpî/derpe zelal bikin, hetta źê wêdatir divêt em ronî u gurrî źî bikin.

Di zmanê hîndî-ewrupî yê bingehîn da kiryara *drep- mehneya «źêkirin, dirrandin, birrîn» dide.
Di yonaniya kevin da kiryara drap-o wateya «berhev kirin, źêkirin, birrîn» dide.

Di zmanê vedî u sanskrîtî da peyva drāpi- mehneya «manto/palto/gocik, kinc/cil» dide ...
Yanî kurdî derpî/derpe źi kurdiya kevin *drāpi-ka- tê u di zmanê hîndî-ewrupî yê bingehîn da wekî *drēpi-ko- / *dropi-ko- bu, u bi dibêtiyeke mezin wateya «(perće)ya źêkirî, (perće)ya źê birrî» dida.

Loma źî berxikino, zêde piśta xwa nedin tirk, ereb u farsên bê derpî.
Źixwa mîna ku źi peyva derpî źî bellî dibe, bênamusên «dirrandî» ne, «(perće)yên źêkirî u źê birrî» ne.
Hindî drutina van bêbavên «dirrandî» źî meselê ćareser nake.
Hun di bratiya wan «perćeyên źêkirî u źê birrî» 'nin.





Keine Kommentare: